اختلال كمبود توجه/بيش فعالي

اختلال كمبود توجه/بيش فعالي - سن آغاز اختلال

سوال:

شروع اختلال كمبود توجه/بيش فعالي در چه سني است؟

پاسخ:

اختلال كمبود توجه/بيش فعالي از نظر ژنتيكي قابل انتقال سات. برخي مادران قادرند نشانه هاي اختلال فرزندانشان را در دوران بارداري يا در سنين اوليه بشناسند.اما معمولا" اين علائم از زمان رشد طبيعي نوپاها قابل تشخيص نيستند.معمولا" در زمان مهدكودك يا سنين آغازين مدرسه، كودكان دچار اختلال ، علائم نوعي اختلال را بروز خواهند داد; زيرا در پذيرش قوانين اجتماعي با ديگران يا مربيان دچار مشكل خواهند شد.همچنين اين امكان وجود خواهد داشت كه آنها با پائين بودن گستره توجه، پريشاني و پائين بودن كنترل تحريكات درااي مشكل باشند .

 

كودكان ( به خصوص دختران ) ممكن است در درازمدت با نوع بي توجهي اختلال كمبود توجه/بيش فعالي قادر به رفع مسائل خويش باشند.بنابراين در مدرسه كودكاني هستند كه آسيب ديدگي شديد ندارند و در تستها نيز عالي عمل مي كنند.با رشد(فيزيكي)و بالا رفتن انتظار يا تفاوت در خواسته خودسازي و عملكرد اجرائي، آنان ممكن است به مشكلات برزي برخورد نمايند.در برخي بانوان جوان در سن 13 يا 14 سالگي با تغييرات هورموني، مسائل آشكار اختلال كمبود توجه/بيش فعالي بروز مي كند.در اين حالت كه هيچ نوع علائم شديد اختلال قبل از 7سالگي ديده نشده، توافقي بين متخصصان در زمينه طبقه بندي علائم موجود نمي باشد.اگر در بيماران برخي معيارهاي شتخيصي اختلال ديده شود و بتوان دلايل اجتماعي ديگر را ناديده انگاشت، بيشتر پزشكان، درمان آزمايشي اختلال را پيشنهاد خواهند كرد.

 

اختلال كمبود توجه/بيش فعالي و پيامدهاي اصولي آن

سوال:

چگونه ميتوانم رفتار كودك مبتلا به اختلال كمبود توجه/بيش فعالي خويش را تغيير دهم؟ قوانين اساسي تعديل رفتار چيست؟

پاسخ:

راسل بركلي متخصص مشهورامريكائي اختلال كمبود توجه/بيش فعالي، نياز به نتيجه(پيامد) مثبت آني در تعديل رفتار كودكان مبتلا به اختلال را مورد تاكيد قرار داد.
  • استفاده بيشتر از پيامدهاي آني.
  • كاربرد مكرر پيامدهاي بهتر.
  • بكارگيري بيشتر پيامدها يا نتايج جالب توجه.
  • ايجاد انگيزه قبل از تنبيه.
  • تلاش براي تداوم.
  • برنامه ريزي در مورد موقعيت ها و تغييرات دشوار.
  • پيش بيني وضع ناتواني آنها.
  • تمرين بخشش.

دستيابي به اين امر دشوار است به خصوص زمانيكه يكي از والدين يا هردو دچار اين اختلال باشند..

اختلال كمبود توجه/بيش فعالي و شب ادراري

سوال:

آيا اختلال كمبود توجه/بيش فعالي با شب ادراري يا مشكلات مثانه در ارتباط است؟

پاسخ:

بسياري از والدين كودكان مبتلا به اختلال كمبود توجه/بيش فعالي اظهارميدارند كه كودكانشان مشكل كنترل مثانه و شب ادراري دارند. More.

دكتر بري دوئل و همكاران در دانشگاه ايروين-دانشكده پزشكي- كاليفرنيا دريافتند، كودكان مبتلا به اختلال كمبود توجه/بيش فعالي،سه برابر بيشتر از آنانكه دچار اختلال نبودند از مشكلات ضعف كنترل مثانه و شب ادراري رنج مي برند. كودكان مبتلا به اختلال، اغلب با مسائل پيشرفته اينچنيني درگيرند.آنها در كسب آگهي از كنترل ادرار مشكل خواهند داشت.

ايميپرامين داروي ضد افسردگي كه عموما" براي مشكل شب ادراي بكار ميرود، در درمان اختلال كمبود توجه/بيش فعالي نيز مفيد است; بنابراين ممكن است ارتباطي بيولوژيكي بين اين دو مشكل موجود باشد.

 

اختلال كمبود توجه/بيش فعالي - تعديل رفتار

سوال:

تعديل رفتار در درمان اختلال كمبود توجه/بيش فعالي چيست؟

پاسخ:

رفتاردرماني شيوه اي آزمايش شده براي تغيير رفتارها و عادتهاي معيني است كه با افزايش تكرار رفتارهاي قابل قبول و كاهش ميزان رفتارهاي غير قابل قبول صورت مي پذيرد.

تعديل رفتار دانشي است كه اين نگرش را با برنامه هاي معين شكل گرفته براي كودكان، نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به اختلال تشريح ميكند.مبناي اساسي تعديل رفتار، تركيب نتايج (پيامدها) و پاداش است.واكنش مثبت(ارزشيابي نوع پاداش آني)نسبت به رفتار مناسب ارائه ميشود;بنابراين كودك تلاش خواهد كرد تا رفتارهاي اينچنيني را براي خوشايند والدين و يا دريافت پاداش افزايش دهد. 

اختلال كمبود توجه/بيش فعالي و اختلال در عملكرد لوب پيشاني

سوال:

آيا اختلال كمبود توجه/بيش فعالي نتيجه اختلال در عملكرد لوب پيشاني است؟تاثير اختلال در عملكرد لوب پيشاني چيست؟وظيفه لوب پيشاني چه ميباشد؟

پاسخ:

لوب پيشاني مغز بخش بسيار مهم سيستم فرايند شناختي است و با بخشهاي مختلف مغز ارتباط دارد.لوب پيشاني نقش خاصي در برنامه ريزي و فرماندهي عملكردهاي متفاوتي مثل نظارت(سرپرستي) ايفا مي كند. بسياري از امور روزمره، اصولا" توسط لوب پيشاني كنترل ميشوند:
  • برنامه ريزي و تصميم گيري در مورد موقعيت جديد
  •  
  • تشخيص و تصحيح خطا و گسترش برنامه جهت ميانجي گري(رفع نقص)
    • موقعيت هاي دشوار فني و جديد با نياز به راه حلهاي تازه
    • مقاومت در برابر وسوسه ها و پاسخهاي هميشگي كنترل برانگيختگي و حل و فصل شكست

    بنابراين رفتارهاي برنامه ريزي شده، تعمدي و هدفدار اصولا" توسط لوب پيشاني كنترل مي شوند.اين عملكرد عالي مغز * وظيفه اجرائي * آن نيز خوانده مي شود.اين دسته عملكرد براي مجموعه اهداف و برنامه ريزي جهت دستيابي به آنها، تحقق بخشيدن به برنامه ها، مقاصد و گرايش ها و تلاش براي تكميل وظايف ضروري است.

    تضعيف عملكرد اجرائي به ايجاد دشواريهاي شديدي در پذيرش موقعيتهاي تازه مي انجامد.

قند و بيش فعالي

سوال:

آيا قند سبب بيش فعالي ميشود؟آيا قند باعث اختلال كمبود توجه/بيش فعالي مي شود؟ممكن است من با محدود كردن استعمال قند بتوانم مشكلات رفتاري را درمان نمايم؟

پاسخ:

خير.عليرغم تحقيقات باليني مخالف، بسياري از والدين و حتي پزشكان معتقدند مصرف قند با بيش فعالي و تغييرات خلق و خو در كودكان ارتباط دارد.مدتها پيش رژيم غذائي خاصي (feingold) براي كاهش علائم بيماري در اين كودكان بكار ميرفت.والدين ديگر بر اين فرض بودند كه فسفات و افزودنيهاي خوراكي به علائمي شبيه اختلال كمبود توجه/بيش فعالي منجر ميگردد.اين موارد شايد براي يك دوره كوتاه مدت تاثير داشته باشند اما نمي توانند به اختلال كمبود توجه/بيش فعالي بيانجامد.درحقيقت كنترل آن خيلي دشوار است و ممكن است منجر به مسائل بيشتر روانشناختي گردد بدليل اينكه كودك شما به هيچ وجه شبيه آنان نخواهد بود.

ممكن است يك گروه فرعي كوچكي از كودكان مبتلا به اختلال موجود باشند كه حساسيت خاصي به برخي مواد غذائي داشته باشند.آزمايش كنترل قند يا رژيم هاي غذائي بهتر است براي 3 يا 4 هفته تحت كنترل باشد.يك گروه فرعي از كودكان (1-3%) ممكن است نتايج اندكي را نشان دهد، پس آزمايش مي تواند ارزشمند باشد اما رژيمهاي غذائي و الگوهاي كاهش تغذيه دليل اصلي گسترش اختلالات تغذيه مي باشند.تا زمانيكه هيچ دليل اساسي علمي براي اقداماتي اينگونه نداريم بهتر آنست كه شما از شيوه درماني چند نمونه اي استفاده كنيد.

اختلال كمبود توجه/بيش فعالي و چاقي

سوال:

آيا ارتباطي بين اختلال كمبود توجه/بيش فعالي و چاقي وجود دارد؟

جواب:

مطالعات اخير نشان داده، بزرگسالاني كه براي چاقي خود به دنبال درمان بودند و همچنين دچار اختلال كمبود توجه/بيش فعالي نيز بودند، بصورت معني داري مسائل بيشتري در كاهش وزن دارند.***

اگر معيار تشخيص اختلال كمبود توجه/بيش فعالي را بهبود بخشد و سن شروع علائم اختلال را به جاي 7سالگي، 12سالگي تعريف نمايد،اين اختلالدر بين افراد چاق بسيار شايع خواهد بود.27/4% از همه مراجعان(بيماران)اختلال چاقي مبتلا به اختلال كمبود توجه نيز ميباشند.چاقي بيش از اندازه(بيش از 40كيلو اضافه وزن) احتمال زيادي خواهدداشت كه به اختلال كمبود توجه/بيش فعالي مبتلاشوند.(42.6%از اين افرادتحت درمان)اين بيماران با هر دو نوع اختلال چاقي و كمبودتوجه/بيش فعالي به مدت بيشتري در بيمارستاننياز به بستري دارند و مدت طولانيتري تحت درمان قرار ميگيرند.ولي نسبت واكنش مثبتشان به دارو پائين است. تا به حال تحقيقات منظم اندكي در دسترس است و فقط تعداد اندكي از پزشكان وروان درمانگران ارزشيابي(سنجش)در حيطه اختلال كمبود توجه/بيش فعالي در بيماران مبتلا به اختلال تغذيه، انجام خواهند داد.

دليل چرائي وقوع همزمان اختلال كمبود توجه/بيش فعالي با چاقي ناشناخته است.نشانه هائي وجوددارد كه تغييرات اعصاب انتقال دهنده در سيستم دوپامين و مراكز پاسخگوئي مغز تحت تاثير قرار گرفته اند.

لطفا نظرات ارزشمند خود را در کادر زیر وارد نمایید